Para-atlete Gitte Haenen: “When life punches you, punch back harder”.
Audi Magazine
Met een positieve mindset en een niet-aflatende focus kan je je grenzen overstijgen, dat bewijst atlete Gitte Haenen. Nadat een mooie carrière in het thaiboksen haar ontglipte door een ongeval, maakte ze een knappe comeback als para-atlete in de sprint en het verspringen. Een verhaal over topprestaties op fysiek, mentaal en technologisch vlak.
Na een bronzen medaille op het WK thaiboksen in 2009 zag de sportieve toekomst van Gitte Haenen er veelbelovend uit. Een jaar later besliste een trap tegen de linkerknie tijdens een training hier anders over. Na verschillende operaties bleef de toestand van haar been achteruitgaan, waarna in 2016 besloten werd tot een amputatie. In een recordtempo kwam ze terug in het verspringen en de 100 m sprint. We spraken Haenen over haar prestaties en motivatie, en praatten hierbij ook met orthopedisch instrumentmaker Dries Glorieux van Ottobock, het bedrijf achter haar technologisch vooruitstrevende beenprothese.
Eén worden met de technologie
Gitte Haenen: “Tijdens de revalidatie al vertelde ik mijn kinesist dat ik triatlon wilde doen. Hij zei me dat de meesten pas drie jaar na een amputatie terug starten met sporten. Twee weken na de revalidatie was ik echter al een blade aan het testen, een jaar na de amputatie nam ik deel aan de 100 m sprint én aan triatlonwedstrijden.”
“Terug beginnen sporten op hoog niveau is zeer uitdagend na een amputatie. Tijdens de revalidatie leer je opnieuw staan en stappen. Om vandaar naar hardlopen te gaan, moeten we via training de hardloopzone in de hersenen opnieuw activeren. Het moment waarop dat gebeurt, is magisch. Daarbij zie je meteen het talent van patiënten. Ze moeten die prothese volledig onder controle hebben, en één worden met de technologische oplossing. Bij Gitte was dit talent onmiddellijk duidelijk,” herinnert Dries Glorieux van Ottobock zich.
In januari 2018 startte Haenen met verspringen, in augustus pakte ze al zilver op het EK en brons op de 100 m sprint. In 2019 herhaalde ze deze knappe prestatie op het WK atletiek in Dubai.
Nieuwe afstelling
Haenen werkte toe naar de Paralympische Spelen in 2020, maar door de coronacrisis werden deze uitgesteld. Het jaar erna behaalde ze in Tokio een 11de plaats in de sprint, en finishte ze als 9de in het verspringen.
“Twee maanden vóór de Spelen werd ik geopereerd aan een hernia. Ik finishte wel niet laatste, maar op zo’n moment is dat toch frustrerend. Maar ik wil niet eindigen met deze prestatie”, vertelt Haenen. “Binnenkort vertrek ik naar Zwitserland voor een Grand Prix, in juni volgt Parijs en daarnaast zijn er ook wedstrijden in België. Ik wil graag terug op een mooi niveau presteren, maar dat hangt af van mijn lichaam en ook voor een stuk van het materiaal waarmee ik sport. Met Ottobock zijn we bezig aan een nieuwe afstelling van mijn blade. Ook op dit gebied moet je mee evolueren.”
Dries Glorieux van Ottobock verduidelijkt: “Bij een paralympisch atleet ben je bij de afstelling steeds de grens aan het opzoeken. Vergelijk het met een racepiloot: een wagen moet afgesteld worden op zijn feedback, net zoals dat bij een prothese van een paralympisch atleet het geval is. Gittes prothese moet zo dynamisch mogelijk zijn. Hierbij moeten we eigenlijk de veiligheid zo ver laten zakken tot ze volledig zelf de controle heeft. Die scherpte wil je bereiken. Vervolgens zoeken we de kleinste verschillen in de blade, die wordt gemaakt uit carbon om zo sterk en licht mogelijk te zijn. Ook de flexibiliteit van het materiaal is een troef: de energie die je erin steekt bij de impact, moet er op het juiste moment uitkomen. Zo krijgt de atleet de optimale push om te lopen of te springen.”
Technische regels
Glorieux wijst op nog een interessante parallel met de automobielindustrie, namelijk als het over elektronica gaat:
“Natuurlijk proberen we met onze blade altijd een fractie beter en sneller te zijn, maar uiteindelijk is het vooral de prestatie van de atleet zelf die het verschil maakt. Technologisch gezien zouden we ervoor kunnen zorgen dat para-atleten sneller zijn en verder springen dan in de Olympische Spelen, maar sportprotheses moeten voldoen aan veel technische regels. We mogen bijvoorbeeld geen energie toevoegen. Een heel verschil met de dagelijkse prothese van Gitte, die een elektronische knie heeft waarin veel elektronische technologie zit: versnellingssensoren, microprocessoren … Deze tasten voortdurend elke beweging af om de juiste ondersteuning te geven. Een beetje omgekeerd aan de auto-industrie, waar technologie ontwikkeld voor het racen later vaak gebruikt wordt in normale wagens.”
Rode draad
Al moest ze enkele grote hindernissen op haar pad overwinnen, toch timmert Gitte Haenen dapper verder aan haar sportieve carrière. Volgens haar heb je immers altijd de keuze hoe je omgaat met dingen die je niet kan veranderen:
“De quote ‘When life punches you, punch back harder’ staat op mijn Instagram-account, maar ze inspireert mij van lang vóór mijn beperking. Ze motiveerde mij ook als ik bijvoorbeeld moest studeren. Het werd een rode draad in mijn leven, ze herinnert mij eraan dat ik een doel heb. Gebeuren er zaken waarover je zelf geen controle hebt, dan heb je wel controle over hoe je ermee omgaat. Dat gaat met ups en downs, maar toch probeer ik te focussen op het positieve. Zo hoop ik volgend jaar alvast weer mee te kunnen doen met het WK en EK … hopelijk zit alles dan helemaal mee.”
