Zullen we ooit met de wagen kunnen rijden via onze gedachten, zonder het stuur vast te houden? Gaan we onze emoties rechtstreeks omzetten in video’s, teksten of afbeeldingen? Zullen we kunnen blijven lopen nadat we de controle over onze benen hebben verloren? Door een verbinding te maken tussen de hersenen en een computer worden al deze zaken mogelijk. Een technologie die ongetwijfeld deel zal uitmaken van ons dagelijks leven, misschien zelfs sneller dan u verwacht.
Totale virtuele wereld
Herinnert u zich de filmscène in The Matrix met Keanu Reeves in een astronautenzetel, waarbij zijn hoofd verbonden is met een lange elektrische kabel? Tijdens een diepe slaap bevindt hij zich op de hoogste verdieping van een wolkenkrabber in New York, waar hij kogels ontwijkt voordat hij een helikopter in volle vlucht stopt met een touw. De virtuele avonturen in The Matrix waren behoorlijk grensverleggend, maar misschien gaan we over enkele jaren dezelfde weg op. Niet dat we een invasie van machines verwachten, maar wel de mogelijkheid om onze hersenen rechtstreeks met een computer te verbinden via een BCI of Brain-Computer Interface. De ontwikkelingen in virtual en augmented reality hebben ervoor gezorgd dat deze geavanceerde technologieën in een stroomversnelling geraken. Voor wie zich in de metaverse bevindt, is interactie met de echte wereld moeilijk. Daarom kan de volgende stap erin bestaan om een toetsenbord, joystick en muis te vervangen door een rechtstreekse verbinding met onze hersenactiviteit.
Anders omgaan met een beperking
Terwijl de versmelting van BCI-technologieën en virtuele werelden op dit moment nog toekomstmuziek is, zijn de huidige toepassingen vooral gericht op het ondersteunen van mensen met een beperking. Twee bedrijven zijn toonaangevend op dit vlak. Het eerste is Neuralink dat de N1-chip ontwikkelt, een chirurgisch geplaatst implantaat waarmee de gebruiker een breed gamma apparaten kan bedienen. Het tweede heet Paradromics en is gespecialiseerd in het verzamelen en overdragen van gegevens uit de hersenen. Dit gebeurt opnieuw met behulp van een implantaat - Connexus genaamd - dat speciaal is ontworpen voor het beheer en de controle van alle mogelijke prothesen, ook de technologisch meest geavanceerde. Hiermee sturen de hersenen hun opdrachten rechtstreeks naar de prothese, die zo de werking van een been of arm, maar ook een oog of trommelvlies perfect kan reproduceren. De vooruitgang in minder dan vijf jaar is indrukwekkend, met concrete toepassingen die voor een echte verandering van onze levensstijl kunnen zorgen.
AI ondersteunt de hersenen
Maar hoe werkt zo’n Brain-Computer Interface? Tot voor kort richtte het onderzoek zich vooral op het gebruik van elektrische signalen die door de hersenen worden uitgezonden als trigger voor eenvoudige fysieke acties. Al in de jaren zestig was het mogelijk om een gloeilamp aan en uit te zetten door een ontvanger op het hoofd van een proefpersoon te plaatsen. Vervolgens slaagden we erin om protheses te verbinden met het zenuwstelsel, waarbij opnieuw de elektrische signalen van de hersenen gebruikt werden om een mechanische reactie te krijgen. Vandaag wordt een totaal andere aanpak gebruikt, waarbij de verbinding met de hersenen gekoppeld is aan kunstmatige intelligentie. Deze filtert de stroom aan informatie die door de hersenen wordt gegenereerd, en verwerkt deze in realtime. Er is dus niet langer een tussenstap tussen het denken en de machine. Gegevens worden geïnterpreteerd als een taal, ze communiceren nauwkeurige informatie en maken echte leercurves en complexe taken mogelijk.
Veel toekomstplanne
De mogelijke toepassingen zijn verbluffend. Theoretisch gezien zullen hersenen in staat zijn om informatie te downloaden van een harde schijf, maar ook kan de volledige identiteit van een persoon bewaard worden op een computer. We zouden via telepathie kunnen communiceren van brein tot brein, onze mobiele apparaten besturen via gedachten, onze emoties delen tot in de kleinste details ... De start-up NextMind, die onlangs overgenomen werd door Snapchat, heeft een externe interface ontwikkeld die in staat is om visuele ideeën om te zetten in digitale commando's. Concreet hoeft u maar aan een afbeelding te denken om ze digitaal te creëren ... en op het sociale netwerk te plaatsen. Deze ontwikkelingen roepen uiteraard veel ethische vragen op. De volgende technologische grens zal daarom vooral worden bepaald door ethische codes. The Matrix zal dus nog een tijdje science fiction blijven, en we zullen nog steeds genieten van rijplezier met de handen op het stuur. Maar voor mensen met een verlamming of degeneratieve ziekte is een directe verbinding met de hersenen al zeer hoopgevend.